در پاسخ به افزایش تقاضا برای بالا بردن کيفيت و ایمنی مواد غذایی، یکی از مهمترین ابداعات در صنایع غذایی توسعه روش های در دمای پایين، جهت حفاظت مواد غذایی به علت کاهش تاثير فراوری بر ارزش غذایی و کيفيت حسی و چشایی با حفظ ایمنی غذایی می باشد. بسياری از فن آوری های جدید و در حال ظهور در پردازش مواد غذایی جهت غیرفعال سازی ميکروارگانيسم ها بوسيله درمان های فيزیکی دیگر از جمله گرمایش شامل فشار هيدروستاتيك بالا، ميدان های الکتریکی پالسی، استفاده از اشعه ماورای بنفش، اولتراسونيك، اوزون و اخيراً پلاسمای غير حرارتی می باشد. روش پلاسمای غير حرارتی بطور مؤثری می تواند ميکروارگانيسم های بيماری زا شامل اسپورها، ویروس ها، برخی مخمرها و قارچ ها را کنترل نماید.

در بين انواع پلاسما، پلاسمای سرد به علت کار در دمای پایين )حدود دمای اتاق) در کاربردهای بيولوژیکی و صنایع مختلف غذایی کاربردهای زیادی یافته است. پلاسما مجموعه ای از یون ها، الکترون ها، اتم های خنثی، رادیکال ها و گونه های برانگيخته است که با اعمال اختلاف ولتاژ بين دو الکترود توليد می شود.

سم زدایی و از بين بردن آلاینده هایی مانند انواع آفات و پاتوژن ها از سطح بذور، محصولات کشاورزی و مواد غذایی خشکبار، افزایش جوانه زنی و سرعت رشد بذور، افزایش مقاومت بذور در برابر پاتوژن ها، افزایش زمان ماندگاری محصولات غذایی و کشاورزی از جمله کاربردهای پلاسمای سرد در حوزه گياهپزشکی است.

در همین راستا به نقل از وب سایت سازمان حفظ نباتات کشور؛ اخیراً تفاهم‌نامه همکاری سه‌جانبه در زمینه استفاده از فناوری‌ هسته‌ای در حوزه کشاورزی و تأمین امنیت غذایی با حضور مهندس اسلامی، معاون رییس جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی ایران، توسط دکتر بختیاری مدیرعامل شرکت توسعه فناوری پلاسما، دکتر حسین رنجبراقدم رییس سازمان حفظ نباتات کشور و دکتر شهرام نعیمی رییس مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی به امضا رسید. مدیر عامل شرکت توسعه فناوری پلاسما گفت: این شرکت تاکنون پروژه‌های موفق فراوانی نظیر حذف سم آفلاتوکسین از غلات و خشکبار مانند پسته و نیز کاهش قابل توجه آفات کشاورزی همچون آفت پسیل و آفت زنجره خرما را به اتمام رسانده که در همین حوزه‌ها وارد مرحله صنعتی‌سازی سامانه‌های پلاسمایی شده‌ایم.

نشریه فنی "معرفی پلاسمای سرد و کاربردهای آن در گیاهپزشکی"

نویسنده: وحیده مهدوی

1399

وزارت جهاد کشاورزی

سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور